• Omurga Kırıkları

    Hastalarda aniden şiddetli ortaya çıkan bel, sırt veya boyun ağrıları, omurga kırıklarının habercisi olabilir. Acil doktora başvurulmalıdır!

    Omurga kırıkları, omurga kemiklerinin bir veya daha fazla parçasının kırılması sonucunda meydana gelen ciddi yaralanmalardır. Bu tür kırıklar, düşme, trafik kazaları, spor aktiviteleri sırasında yaşanan darbeler, kemikleri zayıflatan enfeksiyonlar (tüberküloz, brusella gibi), kanserler (kemiğin kendi kanseri veya metastazları) ya da osteoporoz (kemik erimesi) gibi nedenlerle ortaya çıkabilir.

      “Omurga kırıkları genellikle acil tıbbi müdahale gerektiren ciddi durumlar arasında yer alır. Omurga kırıklarının tedavisinde özellikle omurganın fonksiyonel bütünlüğü ve omurilik ile sinir köklerinin korunması amaçlanır. Kırıklarda basıya bağlı hasar gören sinirleri felç olmadan basıdan kurtarmak ve normal anatomik fonksiyonel yapıyı desteklemektir”

    Kimlerde daha sık görülür?

    Kemik erimesine (osteoporoza) bağlı gelişen omurga kırıkları özellikle menopoz sonrası kadınlarda daha çok görülürken, travmaya bağlı omurga kırıkları erkeklerde daha sık karşımıza çıkmaktadır.

    Sırt omurgasındaki kırıklar genellikle metastaz veya omurga kemiğinin kendi tümörlerinden kaynaklanmaktadır.

    İşte omurga kırıkları hakkında hastaları bilgilendirmek için önemli noktalar:

    • Belirtiler: Omurga kırığı olan kişilerde şiddetli sırt, boyun veya bel ağrısı, hareket kısıtlılığı, uyuşma, karıncalanma veya kas güçsüzlüğü gibi belirtiler görülebilir. Omurilik yaralanması söz konusuysa felç gibi daha ciddi sonuçlar ortaya çıkabilir.
    • Hemen Tıbbi Yardım: Omurga kırığı şüphesi varsa, derhal tıbbi yardım alınmalıdır. Kırık nedeniyle omuriliğe zarar gelmiş olabilir, bu da acil tedavi gerektiren bir durumdur.
    • Teşhis: Doktor, fizik muayene, röntgen, bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans görüntüleme (MRG) gibi görüntüleme yöntemleriyle omurga kırığını teşhis eder. Bu görüntüleme yöntemleri, kırığın türünü, yerini ve ciddiyetini belirlemeye yardımcı olur. Kırıklar çökme kırıkları, patlama kırıkları ve kırıklı çıkıklar olarak sınıflandırılmaktadır. Burada kırığın tipine göre ileri tetkikler gerekebilir. Kansere bağlı kırık düşünülüyorsa, hasta onkoloji bölümüne yönlendirilerek acil PET-BT denilen tüm vücudun kanser taraması yapılması ve kanda tümör marker’ları denilen tetkiklerin yapılması gerekir. Kemik erimesine(osteoporoz) bağlı kırık ise kemik yoğunluğunu değerlendiren görüntülemeler (QCT, kemik yoğunluğu ölçümü gibi) yapılarak endokrinoloji bölümünce kalsiyum, d vitamin düzeylerine bakılarak ilaç tedavisine hemen ilaç tedavisine başlanmalıdır. Enfeksiyon düşünülen hastalarda ise acil tam kan, sedim, CRP, procalcitonin, tüberküloz (verem), brusella gibi kan tahlilleri istenmelidir.

    • Tedavi Seçenekleri: Omurga kırıkları çeşitli şekillerde tedavi edilebilir. Bu tedavi seçenekleri kırığın tipine, yerine, ciddiyetine ve hastanın sağlık durumuna göre değişebilir. Kırık konservatif (cerrahi olmayan) veya cerrahi yöntemlerle tedavi edilebilir.
      1. Konservatif Tedavi: Bu yöntemde genellikle hafif veya stabil kırıklar için çelik korse veya boyunluk kullanılabilir. Hasta dinlenmeli (yatak istirahati yaklaşık 3-4 hafta), omurgayı destekleyen korse veya boyunluk kullanılmalı ve bazen fizyoterapi gerekebilir. Ağrı çok fazla olduğu için algolojik tedavi önemlidir. Ayrıca Osteoporoz tedavisi kemik erimelerinde başlanmalıdır. Enfeksiyona bağlı kırıklarda hastalığa yol açan mikroorganizma tespit edilerek hızlıca antibiyotik tedavisine başlanmalıdır. Gerekirse hiperbarik oksijen tedavisi başlanmalıdır.
      2. Cerrahi Tedavi: Daha karmaşık kırıklar veya omurilik yaralanmaları durumunda cerrahi müdahale gerekebilir.

    1. Biyopsi: Şüpheli lezyonlarda, özellikle tümörlerde biyopsi işlemi yapılabilir. Enfeksiyonlarda mikroorganizmayı tespit etmek için biyopsi ile örnekleme yapılabilir. Kemiğe komşu bölgede abse varsa biyopsi ile aspire edilerek mikrobiyolojiye gönderilebilir.

     

    1. Vertebroplasti ve Kifoplasti: Bu prosedürlerin genel ismi kemik çimentolaması olarak bilinmektedir. Omurga kemiklerinin içine diş dolgusu gibi sement denilen özel bir karışım ile doldurulması yoluyla kırıkların stabilize edilmesini amaçlar. Özellikle osteoporoz gibi kemik erimesi durumlarında tercih edilmektedir.
    • Füzyon Cerrahisi: Stabilizasyon cerrahisi; halk arasında platin veya vidalama olarak da bilinir. Kırık olan omurga segmenti, sağlam olan kemiklere vida, plak veya rod çubuk gibi implantlarla sabitlenebilir. Bu, omurga segmentlerinin kaynamasına ve kırığın iyileşmesine yardımcı olur. Omurilik, sinir basısı varsa dekompresyon denilen kemiklerin alınarak basının kaldırılması işlemi de yapılmaktadır.
    1. Deformite Düzeltme: Ciddi omurga kırıklarının ardından oluşan deformitelerin düzeltilmesi amacıyla füzyon yani stabilizasyon ameliyatı yapılmaktadır.

     

    HİBRİT AMELİYATHANE

    Omurga kırıkları hibrit ameliyathane şartlarında daha yüksek başarı ve düşük komplikasyon oranlarıyla tedavi edilebiliyor. Hibrit ameliyathaneler bilindiği gibi O-ARM CT (tomografi), nöro-navigasyon sistemi, yeni nesil floresan filtreli mikroskop, intraoperatif nöromonitörizasyon gibi cihaz ve güncel teknolojilerin kullanıldığı yeni nesil ameliyathanelerdir. Hastalar yoğun bakımda kalmadan, kısa sürede 3-5 gün içinde taburcu olabilmektedir. 

    • Rehabilitasyon: Tedavinin ardından, doktorun önerdiği şekilde rehabilitasyon sürecine başlanmalıdır. Fizyoterapi ve egzersizler, omurganın güçlenmesine, esnekliğinin artmasına ve normal işlevine dönmesine yardımcı olur. Ciddi kırıklarda 2-3 ayda hasta normal hayatına geri dönebilmektedir. Felç olan hastalarda ise daha uzun rehabilitasyon süreci olmaktadır.
    • Omurga Kırıklarında Komplikasyonlar:
    1. Omurilik Hasarı: Omurga kırıkları omurilik yaralanmasına neden olabilir. Bu durumda, tedavi planı omuriliği korumayı ve iyileştirmeyi hedefleyecektir.
    2. Enfeksiyon: Cerrahi müdahale sonrası enfeksiyon riski olabilir. Parçalı ve açık kırıklarda görülebilir. İyileşme döneminde dikiş yerlerini ve genel sağlık durumunu izlemek önemlidir.

    • Uzun Dönem Etkiler: Omurga kırıkları sonrasında uzun dönemde bel ağrıları, hareket kısıtlılığı veya omurga deformiteleri gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Bu nedenle düzenli doktor kontrolleri ve önerilere uyum önemlidir.

    • Önleme: Omurga kırıklarından kaçınmak için güvenlik önlemleri almak önemlidir. Özellikle iş kazalarında, trafikte dikkatli sürüş, spor yaparken uygun koruyucu ekipman kullanımı ve düşmeleri önlemeye yönelik adımlar almak, riski azaltabilir.

    Denize ve suya dalarken derinliği bilinmiyorsa balıklama atlanmamalıdır. Menopoz sonrası kadınlarda düzenli kontrollerle kemik erimelerinin seviyesine bakılmalıdır. Günlük kalsiyum ve D vitamini ihtiyaçları karşılanmalıdır.  

    Omurga kırıkları ciddi ve karmaşık yaralanmalar olduğundan, bir doktordan alınan doğru bilgi ve uygun tedavi yaklaşımı önemlidir. Bu nedenle herhangi bir şüphe durumunda en kısa sürede tıbbi yardım almanız önemlidir.

https://youtu.be/CiPkBjksReE