Boyun Fıtığı

Boyun ağrıları günlük yaşamın çok sık karşılaşılan sorunlarından biridir. Özellikle bilgisayar kullanımının iş hayatının vazgeçilmez bir parçası olması sonrası boyun ağrıları ile daha sık karşılaşılmaktadır. Bu ağrılar, boyun omurlarının yukarıda söz ettiğimiz gibi kötü ve yanlış kullanımından olabileceği gibi travma sonucu oluşan zedelenme sonrasında da görülebilir. Bazı meslek grupları boyun ağrılarına yatkınlık gösterirler. Ağır işlerde çalışanlar, masa başı yoğun bilgisayar kullanımı gerektiren ofis işlerini yapan kişiler, öğretmenler, şoförler gibi…

Boyun Fıtığı, boyun omurları arasındaki kıkırdağın omurilik kanalına doğru yer değiştirmesi sonucu kola gelen sinirlere ve omuriliğe baskı yapması ile oluşan hastalığa denir.

Boyun omurları omurga sisteminin en küçük ve en narin omurlarıdır. Kolaylıkla travmalardan etkilenebilirler. Ayrıca çok hareketli eklemlere sahiptirler. Öne, arkaya, sağa, sola ve yana doğru hareket yapabilirler. Her omur cisminin ortasında, beynin devamı olan omurilik bulunur. Vücudun çeşitli yerlerinden beyine dönen duyular veya beyinden vücuda dağılan emirler omurilik içinde seyreder. Boyun bölgesinde her omur cismi hizasından çıkan sinirlerde kola ve sırta yayılarak, bu bölgelerin duyu ve hareketini sağlar.

Disk, anulus fibrosus adı verilen sert dış tabakada zedelenme ve nükleus pulposus adı verilen jel kıvamında merkez yapıdan oluşur. Yaşlanmayla beraber diskin merkez yapısı su içeriğini kaybetmeye başlayabilir ve diskin fonksiyonlarında bozulmaya yol açabilir. Dış merkez tabakasında bozulmalar olabileceği gibi dış tabakada zedelenme ve yırtılmalar meydana gelebilir. Bu durumda, diskin merkez yapısı dış tabakadaki yırtıktan, sinirler omuriliğin geçtiği kanala doğru taşmasına neden olabilir bu duruma disk hernisi (fıtık) adı verilir.

Boyun fıtığının belirtileri:

Boyun fıtığı sinirlere bası yapabilir ve kollara doğru yansıyan ağrıya, sızlamaya, his kaybına ve kuvvet kaybına yol açabilir. Nadiren boyun fıtığı omurilik üzerinde ileri düzeyde bası yaparsa, yürüme güçlüğü ve dengesizlik de oluşur. Kişi idrarını ve dışkısını tutamaz hale gelir.

Ağrı tek taraflı omuzdan başlayıp eline ve parmaklarına kadar uzanır. Bazı hastalarda ağrı sırta ve kürek kemiklerine doğru yayılabilir. Parmaklarda uyuşma olabilir. Elde kuvvetsizlik olup, hasta eline aldığı ağır cisimleri düşürebilir. Sıcak ve soğuğu ayırt edemeyebilir. Ağrı özellikle geceleri hastayı uyutmayacak kadar fazla olabilir.

Tanı nasıl koyulur

Hastanın şikayeti ve hikayesi önemlidir. Doktorunuz öncelikle ağrının başlangıç zamanını, karakterini ve yayılma yerini sorgulayacaktır. Kollarda kas kuvvetlerini duyu refleks değişikliklerini değerlendirmek için yapacağı muayene ile disk hernisinin şiddeti ve yeri hakkında fikir sahibi olabilir. Doktorunuzun tanısı röntgen, bilgisayarlı tomografi(BT) veya manyetik rezonans görüntüleme(MRG) kullanımı ile doğrulanabilir. Kesin teşhis için MR çektirilir. Birden fazla boyun fıtığı olduğunda veya hastada kollara giden sinirlerin sıkışması söz konusu ise elektrofizyolojik bir tetkik olan EMG (elektromiyografi) halk arasındaki adıyla sinir ölçüm testi de yapılabilir.

Hangi tedaviler mümkün

Servikal disk hernileri çoğunlukla cerrahi tedaviye gerek kalmadan düzelebilir. Bu yüzden servikal disk hernisinden kaynaklanan ağrıyı azaltmak için cerrahi dışı seçenekler öncelikle uygulanır. Doktorunuz kısa sürelerle dinlenme, boyunluk kullanarak boyun hareketlerini kısıtlama, ödemi azaltan antiinflamatuvar ve ağrıyı kontrol eden analjezik ilaçlar, fizik tedavi, egzersiz veya epidural steroid enjeksiyonu tedavisi içeren cerrahi olmayan tedavi uygulamanızı önerebilir.

Cerrahi olmayan tedavilerde amaç, disk hernisi materyalinin yarattığı sinirlerdeki irritasyonu azaltmak, ağrıyı hafifletmek ve hastalığın fiziksel sonuçlarını iyileştirmektir. Bu disk hernisi hastalarına uygulanan sıklıkla bir seri tedavi metodundan oluşan organize bakım programı ile başarılı olabilir.

Servikal disk hernisine bağlı ağrının başlamasından sonra kısa bir süre (1-2) gün fiziksel aktiviteyi azaltmak için dinlenmek faydalı olabilir bu kısa süreli dinlenme periyodundan sonra tekrar hareket etmeye başlanması, eklemlerin hareketsizleşmesini ve kasların güçsüzleşmesini önlemek açısından önemlidir. Ayrıca doktorunuz bir hemşire yada fizyoterapist yardımıyla boynunuzu güçlendirici egzersizler başlayabilir. Bu tip egzersizleri evde gerçekleştirebilirsiniz.

İlaçlar ve ağrı yöntemi

Ağrı kesiciler ve kas gevşetici ilaçlar kullanılabilinir. Çok fazla ısrarlı ağrılarınız varsa doktorunuz kısa bir süre için daha etkili uyuşturucu ilaçlar önerebilir. İlaçların sadece önerilen dozda kullanılması önemlidir. İlaçların fazla dozda kullanılması daha hızlı iyileşmenize yardımcı olmayacağı gibi istenmeyen yan etkilere yol açabilir (kabızlık, mide kanaması, uykusuzluk, böbrek sorunları gibi).

Boyun Fıtığı Tedavisi

A- Sadece ağrı varsa: ilaç tedavisi + istirahat + yüzme
B- Ağrı ve uyuşma varsa: Fizik tedavi ve Algoloji (Ağrı tedavisi)
C- Güç kaybı varsa: Ameliyat
Epidural enjeksiyonlar veya çeşitli blok enjeksiyonları yoğun kol ağrınız varsa ağrılarınız varsa önerilebilir. Tetik nokta enjeksiyonları, omurga boyunca ağrılı yumuşak dokulara ve kaslara direkt uygulanan lokal anestezik madde (bazen korkosteroidler birlikte) enjeksiyonlardır. Ara sıra ağrı kontrolü için kullanılanlar ve tetik nokta enjeksiyonları bir servikal disk hernisinin iyileşmesine yardımcı olmazlar.

Cerrahi Tedavi Ne Zaman Yapılmalı?

Aşağıdaki durumlar söz konusuysa, ameliyatın size uygun olup olmadığına karar vermenize yardımcı olabilir.

Fiziksel Etkiler

  • Ağrınız yüzünden işe gidemediğiniz oluyor mu?
  • Boyun ağrınız kolunuzdan aşağıya iniyor mu?
  • Kolunuz veya elinizde uyuşma veya güçsüzlük oluyor mu?
  • Baş ağrısı çekiyor musunuz veya kürek kemiklerinizin arasında ağrınız var mı?

Sosyal Etkiler

  • Ağrınız yüzünden ailevi etkinliklere katılamadığınız oluyor mu?
  • Ağrınız, aileniz ve arkadaşlarınızdan uzak, tek başınıza kalmanızı mı gerektiriyor?
  • Başka insanlarla birlikteyken rahatsızlığınız yüzünden kendinizi diğerlerinden uzak buluyor ve eğlenemiyor musunuz?

Duygusal Etkiler

  • Ağrınız yüzünden engellenmiş ve karamsar mı hissediyorsunuz?
  • İşe gitmediğiniz günler çok fazla olduğu için işinizi kaybetmekten mi korkuyorsunuz?
  • Diğer insanların, çektiğiniz ağrının gerçek olmadığını düşündüğünü mü hissediyorsunuz?
  • Hayatınız üzerinde kontrolünüzün kalmadığını mı hissediyorsunuz?

Boyun omurganızda fıtık nedeniyle, rahatsız edici boyun ve kol ağrısı, uyuşukluk veya zayıflıktan dolayı acı çekiyor musunuz? Başınızı hafifçe döndürmek ağrılı mı veya olanaksız mı? Cerrahi olmayan tedavi size yardım etmediyse size boyun fıtığına yönelik bir cerrahi tedavi gerekiyor olabilir.

Herhangi bir ağrı rahatsız edici olabilir. Ancak, boyun veya kolunuzdaki sürekli ağrı ya da güçsüzlük, elinizi ve kolunuzu kullanmanızı kısıtlayabilir. Bu durum çalışma hayatınızı kötü etkiler.

Boyun ameliyatları gelişen teknoloji ile oldukça kolaylaşmıştır. Mikrocerrahi ile yapılan bu ameliyatlarda sakat kalma felç olma riski hemen hemen yok gibidir.
Cerrahi tedavi, ağrısı tıbbi tedavi yöntemleri ile geçmeyen belirgin güç kaybı olan, belirgin omurilik basısı olan hastalar için gerekli olabilir. Cerrahinin amacı diskin omuriliğe ve sinire baskı yapan kısmının ortadan kaldırılmasıdır. Disk hernisinin yerine bağlı olarak cerrah, omurgaya ulaşmak için boynun önünden ve arkasından yapılan kesiyle ameliyatı yapar. Ameliyatın, boynun ön tarafından (anterior yaklaşım)gerçekleştirileceğinin teknik kararı, disk hernisinin tam yeri cerrahın tecrübesi ve seçeneklerini içeren birçok faktörden etkilenir. Her iki yaklaşımda da disk materyalinin sinir yapılara baskısı ortadan kaldırılır. Ön taraftan yaklaşımda genellikle omurlar arasından boşaltılan disk materyali yerine füzyon sağlamak için kemik materyal veya hareketi koruyucu protezler kullanılabilinir.

Cerrahinin de sınırları vardır; aşırı kullanım veya yaşlanmanın tüm etkilerini ortadan kaldıramaz. Ancak, hayatınızın kontrolünü tekrar kazanmanıza yardımcı olabilir.

Cerrahiden sonra neler bekleyebilir?

Birçok hasta kısa dönem içinde (bazen cerrahiden sonraki 24 saatten daha kısa sürede) evine gidebilir. Cerrahiden sonra, doktor normal günlük aktivitenize ne zaman devam edebileceğiniz hakkında önerilerde bulunacaktır. Mükemmel bir ameliyat sonrasında bile uygulanacak rehabilitasyon programları günlük yaşamda ki aktivitelerinize hızla geri dönebilmeniz için yardımcı olabilir. Doktorunuza iyileşmenize yardımcı olacak egzersizler hakkında danışmalısınız. Cerrahi tedavi, servikal disk hernilerinden kaynaklanan kola yayılan sinir kökü ağrısı ağrılarını azaltmakla etkilidir. Fakat bazı boyun ağrıları devam edebilir.

Çoğu hasta diskektomiye iyi yanıt verir. Fakat her cerrahi girişimde olduğu gibi, servikal disk hernisine yönelik girişimler bazı riskler içerir. Bu riskler kanama, enfeksiyon, sinir yada omurilik hasarını içerir. Önden yapılan cerrahi yaklaşımda ses kısıklığı, yutma güçlüğü gibi komplikasyonlar gelişebilir. Bu tip komplikasyonlar genellikle geçicidir. Gelişebilecek en önemli komplikasyon, büyük damar veya yemek borusu yaralanmasıdır. Ancak bu tip komplikasyonların görülme oranı çok düşüktür. Ayrıca ağrının cerrahiden sonra düzelmemesi ve belirtilerin tekrarlanması mümkündür.

https://youtu.be/ZJ154er4BV4https://youtu.be/CiPkBjksReEhttps://youtu.be/YL3igPfCqtMhttps://youtu.be/NHrCK_2b5DU