Bel kayması, omurganın birbiri üzerinde yer değiştirmesine denir.Herhangi bir yaşta görülebilen bel kaymasını sıklıkla L4 omurun L5 üzerinde öne doğru kayması olarak görmekteyiz. Bel kaymasına çoğu zaman “bel fıtığı ve dar kanal” da eşlik edebilir.
Bel kaymasının belirtileri nelerdir?
Hastalar bel, kalça ve bacak ağrısı ile başvurabilirler. Ağrı uyluk arka kısmına ve baldıra, ayak tabanına yayılan rahatsızlıktan yakınırlar. Bu ağrıların şiddeti öne doğru eğilirken artış göstermekte; arkaya doğru eğilirken ise azalmaktadır. Bu hastalar tipik olarak öne doğru hafif eğik yürürler. Ayaklarda uyuşmalar, hareket kısıtlılıkları, yürüme ve oturmada güçlük, yürürken sık sık bel ağrısı görülebilir ve durmak zorunda kalabilirler. Çok uzun süre ayakta durmak ya da akşamları bacaklarda oluşan kramplar da bel kayması belirtileri arasına girebilir.
Bel kaymasının nedenleri nelerdir?
Birçok neden vardır. Yaşlılıkta görülen dejenerasyona bağlı kaymalar, ameliyat sonrası gelişen kaymalar ve çocukluk çağında omurlardaki doğumsal sorunlara bağlı gelişen kaymalardır. Bu tür bel kaymaları, ergenlik çağında bel ağrısı problemiyle karşımıza çıkabilir. Kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülmektedir. Bele darbe alınması, kontrolsüz düşmeler (sporcularda sık görülür özellikle de jimnastikçiler, halterciler ve futbolcularda) ve tekrarlayan mikro(küçük) travmalar da diğer nedenler arasındadır.
Bel kaymasında tanı koyma süreci nasıldır?
Beyin ve sinir cerrahisi uzmanı veya fizik tedavi uzmanı tarafından hastanın yapılan muayenesi sonucunda röntgen, tomografi ve manyetik rezonans görüntüleme (MR) tetkikleri istenebilmektedir. Bel kayması için özellikle hareketli grafi ile yapılan test sonucu (öne, arkaya eğilme vb.)ve MR görüntüleme önemlidir. Kaymanın dercesi ve bel fıtığı ile bası derecesi belirlenebilmektedir.
Bel kaymasında cerrahi olmayan yöntemler nelerdir?
Kaymanın derecesi hafif, orta ve ileri düzey arasında sınıflandırılır. Bel kaymasının derecesine ve şikayetlerin ağırlığına göre tedavi çok çeşitli şekillerde yapılmaktadır.
Bel kaymasının tedavisinde, kayma hafif derecede ise istirahat, ağrı kesici ve ödem giderici ilaçlar, günlük aktiviteleri kısıtlama ve gerekirse bel korsesi de önerilebilir. Bel korsesi ağrının azalmasına, oluşan spazmın giderilmesine yardımcı olabilir. Fizik tedavi ve rehabilitasyon programı ile bel bölgesindeki kaslarınızı güçlendirmek önemlidir. Bel ağrısı ile birlikte sinir sıkışması da mevcut ise algoloji bölümü tarafından yapılan epidural veya foraminal enjeksiyonlar tedaviye eklenebilmektedir.
Bel kayması tedavisinde cerrahi yöntem ne zaman gereklidir?
İlaç tedavisi ve ek uygulamalarla geçmeyen durumlarda cerrahi tedavi seçeneği düşünülür. Bel kaymasının cerrahi tedavisinde kayma bölgesindeki sinirler serbestleştirilir ve omurlar birbirine sabitlenerek (platin-vida sistemi) kaymanın ilerlemesi önlenir. Spinal füzyon denilen tekniklerle kayan omurgalar vidalarla tespit edilir. Ameliyat işlemi önden veya arkadan ya da her iki taraftan yapılabilir. Ameliyat sonrası rehabilitasyon programları iyileşme sürecini hızlandırmada yarar sağlayabilmektedir.